1. W tabeli podano informacje dotyczące długości trwania jednego ze zjawisk astronomicznych w miejscach położonych na różnych szerokościach geograficznych. Uzupełnij zdanie:

W tabeli przedstawiono długość trwania ............................. (A lub B) w miejscach położonych ........................ (1,2,3 lub 4)

2. Na rysunku przedstawiono górowanie Słońca w dniu 22 XII, obserwowane w jednym z miejsc oznaczonych na mapie numerami 1.–7.

Uzupełnij zdanie.
Górowanie Słońca przedstawione na rysunku obserwowano z miejsca oznaczonego na mapie numerem ….. .

3. Na mapie literami A–E oznaczono położenie pięciu wybranych punktów. Które ze zdań są prawdziwe?

4. Na mapie zaznaczono kolorem żółtym wybrany obszar Ziemi. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Na zaznaczonym na mapie obszarze

5. Uzupełnij zdanie: Podczas następujących po sobie, przedstawionych na rysunkach, zmian w oświetleniu Ziemi można obserwować w Polsce ................................................... wysokość Słońca w momencie górowania.

1. Który wykres jest charakterystyczny dla klimatów podzwrotnikowych?

2.

3.

4.

5.

1. Na fotografii przedstawiono rodzaj gorącego źródła występującego na Islandii. Która z informacji dotyczących przedstawionego źródła jest prawdziwa?

2. Na wykresach (A–D) przedstawiono średnie miesięczne wielkości przepływów wód w wybranych rzekach położonych na półkuli północnej. Podaj literę, którą oznaczono wykres przepływów wód rzeki o ustroju podrównikowym.

3. Na rysunku przedstawiono plan batymetryczny jednego z jezior świata. Zaznacz zdanie/zdania prawdziwe

4. Zadanie rozwiąż na podstawie barwnej mapy, przedstawiającej zasolenie powierzchniowych wód oceanu. Które ze zdań jest błędne?

5. Na wykresach przedstawiono zmienność przepływów wody trzech rzek: Gangesu, Kongo i Wołgi. Który z nich dotyczy Wołgi?

1. Zadanie wykonaj na podstawie rysunku, na którym przedstawiono uproszczony rozkład kontynentów w okresie triasu, ok. 200 mln lat temu. Na rysunku literą X oznaczono krę lądową. W okresie triasu fauna nie ograniczała się tylko do oceanów, lecz w znacznym zakresie opanowała też środowisko lądowe. Który z organizmów był charakterystyczny dla środowiska lądowego w omawianym okresie?

2. Którą z wymienionych skał należy wpisać w miejscu oznaczonym na schemacie literą A?

3. W miejscu oznaczonym którą z liter znajduje się epicentrum?

4. W tabeli zamieszczono schematyczne rysunki podstawowych struktur tektonicznych. Którą z wymienionych struktur należy wpisać w tabeli w miejsce litery B?

5. Na schemacie przedstawiono rozwój niektórych zwierząt bezkręgowych i kręgowców w wybranych okresach geologicznych. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. W erze mezozoicznej na Ziemi wśród kręgowców pojawiły się

1.

2. Z pośród wymienionych niżej elementów wybierz dwa skutki powstawania osuwiska

3. Uzupełnij zdanie: Intensywność procesów zamrozu w strefie klimatów równikowych jest

4. Którego z wybrzeży dotyczy poniższy opis: Powstaje w wyniku zalania przez morze obszaru polodowcowego z licznymi pagórkami

5. Dla obszaru zaznaczonego literą X charakterystyczne jest wybrzeże

1. Uzupełnij zdanie: Na obszarze zaznaczonym na mapie wytworzyły się rozległe obszary

2. Jakiej gleby dotyczy poniższy opis: Występuje w klimacie kontynentalnym umiarkowanie suchym, pod roślinnością stepów, głównie na utworach lessowych.

3. W tej strefie roślinnej świata lasy cechują się brakiem sezonowej rytmiki w życiu roślin, bogactwem gatunkowym drzew, wielowarstwowym układem drzewostanu oraz obfitością lian i epifitów. Drzewa mają wysokie pnie, pospolite jest zjawisko kauliflorii. Wnętrze lasu jest bardzo cieniste, wskutek czego słabo wykształcają się warstwy krzewów i runa. Dokończ zdanie: Opisana strefa roślinna wykształciła się na ... (A, B lub C) które charakteryzują się... (1 lub 2)

4. Na mapie oznaczono numerami od 1 do 4 obszary występowania czterech wybranych typów gleb. Podaj numer, którym oznaczono na mapie obszar występowania gleby o zawartości próchnicy większej niż w glebach występujących na pozostałych zaznaczonych obszarach.

5. Podnóża masywu Kilimandżaro porasta przedstawiona na fotografii formacja roślinna złożona z ... (A lub B) występująca na glebach ... (1,2 lub 3)

1. Zaznacz podobną cechę procesów urbanizacji zachodzących w państwach Afryki i Ameryki Południowej.

2. Zadanie wykonaj na podstawie mapy, na której przedstawiono według państw współczynnik obciążenia demograficznego w 2017 roku. Ten współczynnik służy do wyrażenia stosunku liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym do liczby ludności w wieku produkcyjnym na danym obszarze. W którym państwie wartość współczynnika obciążenia demograficznego zawiera się w przedziale 60–80%? Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

3. W której z wymienionych faz rozwoju demograficznego ma miejsce recesja demograficzna?

4. Która z wymienionych religii będzie charakterystyczna dla Argentyny oraz Filipin?

5. Na mapie numerami od 1 do 4 zaznaczono wyspy różniące się średnią gęstością zaludnienia oraz obszar A o małej gęstości zaludnienia. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Mała gęstość zaludnienia obszaru oznaczonego literą A jest głównie wynikiem oddziaływania barier osadniczych

1. Które z wymienionych niżej państw cechuje się najmniejszym udziałem w światowym pogłowiu trzody chlewnej (1-3) ? Jaki czynnik (A-E) o tym zadecydował?

2. Uzupełnij zdanie:

Uzupełnij zdanie. Zaznacz literę A lub B oraz cyfrę 1 lub 2.
Chów przedstawiony na fotografii B występuje w krajach o ................ (A lub B) i jest charakterystyczny dla państw ....................... (1 lub 2)

3. Na mapie zaznaczono obszary upraw dwóch roślin cukrodajnych. Cyfrą 1 zaznaczono

4. Do wymienionych cech rolnictwa dobierz właściwy region, wybrany spośród oznaczonych na mapie literami (A–D):

Wysokotowarowe, wysoko zmechanizowane ekstensywne rolnictwo oparte na uprawie zbóż na terenach występowania gleb o wysokiej klasie bonitacyjnej

5. Na mapie świata numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane obszary. Jakim numerem zaznaczono na mapie obszar opisany następująco:

Obszar obejmuje silnie zurbanizowane tereny, w tym jeden z największych na świecie zespołów miast. Gospodarka na tym obszarze rozwinęła się dzięki nadmorskiemu położeniu i bogatym zasobom węgla kamiennego w jego sąsiedztwie.

1. W tabeli podano dla wybranych krajów strukturę zatrudnienia według sektorów gospodarki oraz – wytwarzane w tych krajach – produkty przemysłowe lub rolnicze, charakterystyczne dla eksportu tych krajów w XXI wieku.
Uzupełnij tabelę. Przyporządkuj do struktury zatrudnienia właściwe kraje i grupy wytwarzanych produktów. Wybierz nazwy odpowiednich krajów i litery, którymi oznaczono grupy produktów, wybrane spośród wymienionych poniżej.

Wybierz poprawne odpowiedzi dla drugiego wiersza tabeli.

2. Na mapie zaznaczono wybrane państwa Europy. Strzałkami wskazano trzy główne kierunki eksportu z tych państw.

W tabeli przedstawiono strukturę eksportu państw zaznaczonych na mapie w 2010 roku. Podaj nazwę państwa, które w tabeli zostało zaznaczone literą C. Wykorzystaj tylko nazwy państw zaznaczonych na mapie.

3. Poniżej wymieniono wybrane rurociągi ropy naftowej lub gazu ziemnego oraz podano obszary, przez które te rurociągi przebiegają.

Zaznacz 2 rurociągi wykorzystywane do przesyłania gazu ziemnego

4. Na mapie świata numerami 1–6 oznaczono wybrane państwa charakteryzujące się bardzo wysokim udziałem surowców mineralnych lub produktów rolnych w eksporcie.

Do poniższych danych dotyczących udziału głównych towarów w eksporcie państwa, wybierz nazwę kraju oraz numer, którym został zaznaczony na mapie.

kakao – 42%
owoce i orzechy – 10%

5. W tabeli przedstawiono PKB ogółem i PKB na 1 mieszkańca w 2016 r. według wybranych regionów świata.

Uzupełnij poniższe zdanie.
informacje dla Azji podano w wierszu tabeli oznaczonym literą ........ .

1. Na mapie zaznaczono wybrane państwa, w których miały miejsce konflikty zbrojne w 2014 roku. Poniżej znajduje się opis wybranego konfliktu dotyczący jednego z zaznaczonych krajów:

Konflikt religijny między muzułmanami z organizacji "Boko Haram" a katolikami. Jest to jedno z najludniejszych państw Afryki, z bogatymi złożami ropy naftowej. W 2014 konflikt nasilił się po porwaniu 200 dziewcząt poszukiwanych m.in. przez lotnictwo Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

Podaj literą, którą zaznaczono na mapie kraj, którego dotyczy ten opis

2. Na mapie zaznaczono wybrane państwa afrykańskie.

W tabeli zamieszczono wybrane informacje dotyczące państw zaznaczonych na mapie. Podaj nazwę państwa, które należy wpisać w miejscu oznaczonym literą B

3. Na mapie zaznaczono wybrane państwa afrykańskie.

W tabeli zamieszczono wybrane informacje dotyczące państw zaznaczonych na mapie. Podaj nazwę państwa, które należy wpisać w miejscu oznaczonym literą A

4. Na wykresie przedstawiono wartość trzech wskaźników służących do pomiaru HDI dla czterech państw świata w 2011 roku. Uzupełnij legendę. Wybierz wskaźnik, któremu w legendzie odpowiada cyfra 3?

5. Poniższe informacje odnoszą się do wybranych terytoriów na świecie o nieustalonym statusie politycznym w 2017 roku.

1. Była kolonia hiszpańska. Nie rozstrzygnięto sporów o przynależność tego terytorium. Jedno z sąsiednich państw bezprawnie wcieliło obszar do swego terytorium, ale społeczność międzynarodowa nie uznała tej decyzji.
2. Na terytorium trwa wojna między klanami od ponad 20 lat. Wskutek wojny domowej, chaosu, długotrwałej suszy oraz zaniku władzy centralnej występuje klęska głodu. Region zasłynął niechlubnie terroryzmem i piractwem morskim.
3. Terytorium, na którym jedno z państw należących do Unii Europejskiej nie może sprawować władzy z powodu okupacji przez inne państwo ‒ członka NATO. Społeczność międzynarodowa ‒ oprócz jednego państwa ‒ nie uznała deklaracji niepodległości tego terytorium.
4. Terytorium położone na obszarze państwa o liczebnej przewadze ludności wyznającej islam, ale zamieszkiwane głównie przez chrześcijan domagających się włączenia terytorium w obszar sąsiedniego państwa, z którym się utożsamiają.
5. Terytorium położone w Europie na obszarze jednego z państw, które należy do Wspólnoty Niepodległych Państw i graniczy m.in. z jednym z członków Unii Europejskiej. Deklaracja niepodległości tego terytorium jest uznawana tylko przez dwie inne republiki nieuznawane przez społeczność międzynarodową ‒ Abchazję i Osetię Południową.

Który z powyższych opisów pasuje do terytorium Północnego Cypru?

1. Który z czynników rzeźbotwórczych jest odpowiedzialny za powstanie klifu w Jastrzębiej Górze?

2. Na mapie numerami 1.–4. oznaczono wybrane parki narodowe w Polsce.

Na terenie jednego z oznaczonych na mapie parków narodowych odbyła się wycieczka szkolna, podczas której uczniowie mogli obserwować: jaskinię, ostaniec krasowy, jezioro polodowcowe, wychodnię skał magmowych oraz bór świerkowy. Którą cyfrą zaznaczono ten park?

3. Na fotografiach przedstawiono krajobrazy charakterystyczne dla wybranych parków narodowych Polski położonych wzdłuż granicy państwa. Na którym ze zdjęć przedstawiony został Tatrzański Park Narodowy?

4. W tabeli wymieniono po dwa elementy krajobrazu charakterystyczne dla wybranych parków narodowych w Polsce. Który z parków narodowych należy wpisać w miejsce litery D?

5. Przyporządkuj region do właściwego opisu: Pasmo o budowie zrębowej, które ma trzon składający się z granitów. Najwyższy szczyt wznosi się nad pozostałością paleogeńskiej (trzeciorzędowej) powierzchni zrównania. Występują tu cyrki lodowcowe i moreny, które są skutkiem przeobrażeń dokonanych przez lokalne zlodowacenia

1. Dokończ zdanie: Na mapie przedstawiono zróżnicowanie (A lub B) na które decydujący wpływ mają (1, 2 lub 3)

2. Uzupełnij zdanie: Dunajec cechuje reżim rzeczny (lodowcowy / śnieżno-deszczowy), gdyż najwyższe stany wody spowodowane są (roztopami wiosennymi i opadami w porze letniej / opadami deszczu w porze jesiennej / topnieniem lodu na rzece na wiosnę).

3. Jaką genezę ma jezioro Mamry?

4. W którym z miejsc zaznaczonych na mapie jeziora powstały w wyniku Procesów chemicznych rozwiniętych w skałach węglanowych

5. Na mapie numerami od 1 do 4 oznaczono wybrane obszary Polski należące do zlewisk różnych mórz. Obszar zaznaczony cyfrą 1 należy do zlewiska

1. Na mapie wybranego terenu w Polsce zaznaczono położenie czterech działek, na których rozważa się założenie plantacji.

Ze względu na czynniki przyrodnicze tylko jedna z działek jest odpowiednia do uprawy ciepłolubnych roślin, nietolerujących wiatru i płytkiego występowania wód podziemnych. Podaj litery, którymi oznaczono trzy niekorzystne lokalizacje.

2. Na mapie numerami od 1. do 5. oznaczono wybrane województwa Polski. Którym numerem zaznaczono województwo, którego dotyczy poniższy opis:

W tym województwie mieszka duża grupa przedstawicieli mniejszości niemieckiej. W strukturze przemysłu ważną rolę odgrywa przemysł cementowy. Gleby są żyzne i zapewniają wysokie plony pszenicy i buraków cukrowych. To województwo sąsiaduje od wschodu i zachodu z dobrze uprzemysłowionymi regionami.

3. Na mapie numerami od 1. do 5. oznaczono wybrane województwa Polski. Którego z zaznaczonych województw dotyczy poniższy opis:

To województwo ma dość niski na tle kraju wskaźnik urbanizacji. Faza urbanizacji wstępnej stolicy regionu przypadła na okres renesansu. W województwie rozwinął się przemysł cementowy, a w uprawach przeważają rośliny o dużych wymaganiach glebowych. Jest to jeden z nielicznych obszarów upraw chmielu w Polsce.

4. Na mapie Polski zaznaczono rejony wydobycia surowców metalicznych i chemicznych w Polsce. Którą cyfrą zaznaczono rudy miedzi?

5. Na mapie zaznaczono obszary, na których co najmniej połowa użytków rolnych znajduje się na wysokości powyżej 500 m n.p.m. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
W strukturze rolniczego użytkowania gruntów na obszarach zaznaczonych na mapie, w porównaniu z obszarami nizinnymi w Polsce, jest większy udział

1. Na mapie literami A–E oznaczono wybrane województwa. Oceń, czy poniższe zdanie jest prawdziwe:

Województwo oznaczone na mapie literą A charakteryzuje się najniższą wartością wskaźnika urbanizacji w Polsce.

2. Na wykresie przedstawiono wartości współczynnika dzietności w Polsce w latach 1990–2015. Wskaźnik ten określa liczbę urodzonych dzieci przypadających na jedną kobietę w wieku rozrodczym. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Prosta zastępowalność pokoleń występowała na wsi w latach

3. Na wykresach przedstawiono strukturę wieku i płci ludności Polski w 2014 r. oraz jej prognozę na rok 2034. Uzupełnij zdanie:

Między rokiem 2014 a 2034 ....................... (zwiększy/zmniejszy) się udział osób w wieku 0–14 lat w ogólnej liczbie ludności kraju.

4. Które 2 z wymienionych niżej elementów można wskazać jako przyczyny dużego bezrobocia w Polsce, które miało miejsce w przeszłości

5. Na wykresach 1 i 2 przedstawiono wybrane dane dotyczące ludności Polski w latach 2000−2011. Wykres 1. Struktura wieku ludności Polski w latach 2000−2011. Wykres 2. Stopa bezrobocia ogółem i w wybranych grupach wiekowych w Polsce w latach 2000-2011. Uzupełnij zdanie: W okresach wzrostu bezrobocia ogółem różnice między bezrobociem w poszczególnych grupach wiekowych są .................................................

1. Na mapie świata numerami od 1 do 6 oznaczono miejsca lokalizacji wybranych przedsiębiorstw. Którą cyfrą zaznaczono lokalizację stoczni w Nagasaki

2. Którego z wymienionych surowców dotyczy poniższy opis: Szerokie zastosowanie tego surowca powoduje, że jego wydobycie nieustannie wzrasta i uważa się go za surowiec strategiczny. Niemal 1/3 jego wydobycia pochodzi z bliskiego wschodu.

3. Na wykresach przedstawiono udział głównych producentów w strukturze wydobycia wybranych surowców energetycznych na świecie w 2012 roku. Którego z poniższych surowców dotyczy wykres C?

4. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. W pierwszej dekadzie XXI wieku największe wydobycie węgla kamiennego przy jednoczesnym największym tempie wzrostu wydobycia tego surowca było w

5. Na mapie przedstawiono region, który charakteryzuje się bogatymi zasobami jednego z surowców mineralnych. Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Organizacją międzynarodową zrzeszającą m.in. sześć państw spośród przedstawionych na mapie jest