Rewolucja przemysłowa to okres wielkich przemian gospodarczych i społecznych, który zapoczątkował nowoczesny rozwój przemysłu. Przemysł rozumiemy jako zorganizowaną działalność wytwórczą opartą na masowej produkcji dóbr z wykorzystaniem maszyn i nowych technologii. Na początku rewolucji przemysłowej dominowały tradycyjne źródła energii, takie jak siła ludzkich mięśni, praca zwierząt oraz energia wodna i wiatrowa. Z czasem przełomowym odkryciem stało się wykorzystanie węgla i maszyny parowej, które pozwoliły na gwałtowny wzrost produkcji i uniezależnienie się od naturalnych warunków środowiska.
Proces rewolucji rozpoczął się w drugiej połowie XVIII wieku w Wielkiej Brytanii, a następnie stopniowo rozprzestrzenił się na inne kraje Europy – Francję, Niemcy, Belgię czy Cesarstwo Rosyjskie. Przyniósł on rozwój hutnictwa, kolejnictwa, przemysłu włókienniczego i chemicznego, a także szybkie powstawanie nowych miast i klas społecznych, w tym robotników przemysłowych. Do 1930 roku rewolucja przemysłowa przeszła kilka etapów, obejmując już nie tylko energię pary i węgla, ale także elektryczność, stal i silnik spalinowy (gdzie głównym źródłem energii stała się ropa naftowa), co na trwałe zmieniło oblicze Europy i świata. Poniższe mapy, choć niezbyt dokładne, pokazują kierunki rozprzestrzeniania się rewolucji przemysłowej. Warto jeszcze dodać, że według PWN “Właściwe kształtowanie się Zagłębia Górnośląskiego, rozpoczęte w końcu XVIII w., dokonało się 1832–72; “
Drugi etap rewolucji przemysłowej (od połowy XIX wieku do początku XX wieku) polegał na wprowadzeniu nowych źródeł energii – przede wszystkim elektryczności i ropy naftowej, które zastąpiły dominującą wcześniej parę i węgiel. Rozwinęły się nowe gałęzie przemysłu, takie jak chemiczny, elektrotechniczny, motoryzacyjny i stalowy, a produkcja stała się jeszcze bardziej zmechanizowana i masowa. Zmiany te przyczyniły się do powstania nowoczesnych miast, wzrostu komunikacji (kolej, tramwaje, samochody) i globalnego przyspieszenia gospodarczego.
Przemysł około 1930 roku był już po dwóch etapach rewolucji przemysłowej i miał charakter nowoczesny, coraz bardziej zróżnicowany. Wciąż ważną rolę odgrywało hutnictwo i górnictwo, ale coraz większe znaczenie zyskiwały nowe branże – przemysł chemiczny, samochodowy, lotniczy i elektrotechniczny. Źródła energii uległy zmianie: obok węgla zaczęto szeroko wykorzystywać ropę naftową i elektryczność, a silnik spalinowy napędzał transport i maszyny.
W Europie najbardziej rozwinięty przemysł znajdował się w Wielkiej Brytanii, która pozostawała jednym z liderów w produkcji stali, tekstyliów i maszyn, choć jej dominacja stopniowo malała. Silnymi ośrodkami były także Niemcy, które rozwinęły hutnictwo, przemysł chemiczny (m.in. barwniki, farmaceutyki) oraz motoryzację. Francja specjalizowała się m.in. w produkcji samochodów i dóbr konsumpcyjnych, a Belgia i Czechosłowacja uchodziły za centra przemysłu ciężkiego w Europie Środkowej. Z kolei Związek Radziecki, po rewolucji 1917 roku, rozpoczął intensywną industrializację, która na dużą skalę ruszyła właśnie w latach 20. i 30.
Około 1930 roku przemysł w Europie cechował się więc dużym zróżnicowaniem regionalnym, ale to Europa Zachodnia i Niemcy były jego głównymi motorami. Rozwój ten przerywał jednak wielki kryzys gospodarczy, który rozpoczął się w 1929 roku i spowodował spadek produkcji oraz wzrost bezrobocia.
- 1. Metody badań
- 10. Demografia
- 10. Społeczeństwo i gospodarka Polski
- 11. Relacje między elementami środowiska
- 11. Urbanizacja
- 12. Rolnictwo
- 13. Przemysł
- 14. Azja
- 14. Usługi
- 15. Afryka
- 15. Relacje człowiek środowisko
- 16. Ameryki
- 16. Środowisko przyrodnicze Polski
- 17. Australia
- 17. Społeczeństwo Polski
- 18. Obszary okołobiegunowe
- 18. Problemy współczesnego świata
- 2. ziemia we wszechświecie
- 3. atmosfera
- 4. hydrosfera
- 4. Krajobrazy świata
- 5. litosfera
- 5. Ruchy Ziemi
- 8. Geografia polityczna
- 9. Środowisko przyrodnicze Polski
- Ciekawostki
- film
- inne
- mapa
- matura
- Uncategorized
- wycieczki
- wykres
Rozwój przemysłu w Europie
Rewolucja przemysłowa to okres wielkich przemian gospodarczych i społecznych, który zapoczątkował nowoczesny rozwój przemysłu. Przemysł
Najważniejsze migracje w dziejach człowieka
Migracje człowieka możemy podzielić na kilka etapów. Pierwszy etap migracji ludzkości rozpoczął się wraz z pojawieniem
Sprawdzalność modeli zmian klimatu
Czasami w dyskusjach da się usłyszeć lub przeczytać, że lodowce miały się stopić do 2012
Osuwisko w wiosce Blatten (Szwajcaria)
Wioska Blatten praktycznie znikła z powierzchni ziemi 28 maja 2025 roku. A istniała od XIV
Analiza arkusza maturalnego Matura z geografii 2024
Oprócz powtarzania materiału, warto zapoznać się z arkuszami maturalnymi. Warto wiedzieć jak konstruowane są zadania