Rzeźbotwórcza działalność morza

Ostatni z czynników rzeźbotwórczych podsumowany tradycyjnie w dwóch formach: tabeli i słowniczka poniżej.

Rzeźbotwórcza działalność morza

czynnik rzeźbotwórczy

proces rzeźbotwórczy

forma terenu

fale morskie

abrazja

klif

fale morskie

abrazja

nisza abrazyjna

fale morskie

abrazja

platforma abrazyjna

fale morskie

abrazja

ostańce abrazyjne

prądy morskie równoległe

do linii brzegowej

akumulacja

mierzeja

fale morskie

akumulacja

lido

fale morskie

akumulacja

plaża

Słownik

Formy terenu:

Klif – stromy brzeg morski w najbardziej charakterystycznym momencie w formie niemal pionowej ściany i wąskiej poziomej powierzchni u podnóża. Powstaje w wyniku podcinania brzegu przez fale morskie

Klify Seven Sisters z widoczną u podstawy niszą abrazyjną / Roman Grac z Pixabay

 

Lido – piaszczyste wały wystające ponad powierzchnię morza. Tworzą się w niewielkiej odległości od brzegu w wyniku osadzania piasku przez fale, które wracają z plaży. Mogą odcinać zatokę lub lagunę od otwartego morza. W czasie przypływu Lido może znikać pod powierzchnią wody a wynurzać się w czasie odpływu.

Mierzeja – piaszczysty wał o szerokości do kilkuset metrów, który stopniowo zamyka zatokę. Powstaje w wyniku gromadzenia materiału dostarczanego przez prądy przybrzeżne skierowane równolegle do linii brzegowej, oraz fale.

Nisza abrazyjna – zagłębienie w dolnej części klifu na całej długości. Powstaje w wyniku uderzenia fal o podnóże klifu i usuwanie rozluźnionego materiału.

Platforma abrazyjna – zrównana powierzchnia u podnóża klifu o niewielkim nachyleniu w kierunku morza.

Plaża – płaski pas wybrzeża, na który mogą wdzierać się fale morskie osadzając tam materiał pochodzący z niszczonego brzegu

Terminy powiązane z wybrzeżami:

Atol – wyspa w kształcie pierścienia będąca wynurzoną rafą. Ma kształt pierścienia, w którego wnętrzu znajduje się płytsza część oceanu nazywana laguną. Powstaje w wyniku obniżania się wyspy, wokół której rozwija się rafa koralowa starając utrzymać się na stałej głębokości.

Atole na Malediwach / Jonny Belvedere z Pixabay

Fiord – wąska i głęboka zatoka o stromych zboczach i dużej długości (przekraczającej nawet 300 km). Powstała w wyniku zalania U kształtnej doliny górskiej w wyniku podnoszenia się poziomu wszechoceanu.

Fiord w Norwegii / enriquelopezgarre z Pixabay

Laguna – zatoka powstała przez częściowe odcięcie części morza od morza pełnego przez Lido. Termin Laguna odnosi się także do płytkiego morza znajdującego się wewnątrz atolu.

Liman – zatoka powstała przez zatopienie ujściowego odcinka Jaru. W przypadku całkowitego odcięcia przez narastającą mierzeję, może przekształcić się w jezioro limanowe (martwy liman)

GeoEdukacja to gry, podcasty, kanał youtube i ta strona internetowa.

Wspieraj działalność GeoEdukacji w serwisie Patronite.

Ten post ma jeden komentarz

Dodaj komentarz