Tym razem charakterystyka form terenu powstałych w wyniku działalności procesów krasowych.

Dla przypomnienia, krasowienie:

– jest jednym z rodzajów wietrzenia chemicznego

– zachodzi w skałach węglanowych (wapień, margiel, kreda)

– przy udziale wody zawierającej co2 (dwutlenek węgla)

Poniżej tabela w formacie czynnik – proces – forma, a jeszcze niżej opis najważniejszych form krasowych

mogoty – kopułowate, odizolowane wzniesienia ze skał węglanowych. Mają strome zbocza i wznoszą się wysoko ponad poziom zrównania. Są ostańcami, co oznacza że są zbudowane z nieco bardziej odpornych skał, które nie uległy zniszczeniu w porównaniu do obszarów je otaczających.

Mogoty – Zatoka Ha Long (Wietnam) /  Oldjap z Pixabay

lejek krasowy – zagłębienie o owalnym kształcie. Powstają w miejscach, gdzie na skrzyżowaniach szczelin skały węglanowe ulegają rozmyciu w efekcie czego tworzy się zagłębienie terenu.

perła jaskiniowa (pizoid) – kuliste konkrecje węglanowe w dnach mis jaskiniowych (wypełnionych wodą). Wpadające do misy jaskiniowej krople wody wprawiają w ruch ziarenka skalne wokół których wytrąca się węglan wapnia.

polja – wielkie kotliny o powierzchni nawet do kilkuset km 2. Maja strome zbocza i wyrównane dno, w którym czasem znajdują się ostańce. Powstają w wyniku połączenia się kilku uwałów wskutek cofania ich zboczy.

ponor – miejsce, w którym wody powierzchniowe dostają się pod powierzchnię terenu. Najczęściej ponorami mogą być szczeliny lub otwory przykryte kamieniami lub lejki krasowe.

stalagmity – nacieki w postaci słupów, stożków, narastające od dołu jaskini. Powstają w wyniku skapywania ze stropu jaskini kropli wody z których wytrąca się węglan wapnia na szczycie stalagmitu

stalagnat – kolumny łączące strop i dno jaskini. Powstają gdy pod stalaktytem rozwija się stalagmit i dochodzi do ich połączenia

stalaktyty – nacieki w formie sopli o różnej długości i grubości zwisające ze stropu (sufitu) jaskini. Powstają w wyniku skapywania ze stropu jaskini kropli wody z których wytrąca się węglan wapnia na końcu sopla

Szata naciekowa w jaskini / Sonja Sonja z Pixabay

uwał – rozległe, wydłużone obniżenia o nierównym dnie powstałe z połączenia kilku lejków krasowych

wywierzysko – to inna nazwa źródła krasowego. Wypływają nim wody podziemne, które wcześniej juz były na powierzchni, ale dostały się w głąb za pomocą ponorów

żebro krasowe – ostry lub zaokrąglony grzbiet o wysokości dochodzącej do 2-3 metrów oddzielające od siebie żłobki krasowe. Powstaje w wyniku pogłębiania żłobków krasowych jako przestrzeń pomiędzy nimi.

żłobki krasowe – prostolinijne bruzdy o głębokości do 2-3 metrów a szerokości maksymalnie kilkudziesięciu centymetrów. Powstają w miejscach, w których na początku były niewielkie zagłębienia na powierzchni skał wapiennych. W tych miejscach spływają strużki wody, które tworzą stopniowo coraz głębsze bruzdy.

Żłobki i żebra krasowe / Hans Braxmeier z Pixabay

GeoEdukacja to gry, podcasty, kanał youtube i ta strona internetowa.

Wspieraj działalność GeoEdukacji w serwisie Patronite.