W Amazonii

Post author:admin
Post published:29 lipca, 2024
Post category:16. Ameryki
Post comments:0 Komentarzy

Możesz posłuchać tego tekstu w formie podcastu:

Obszar Amazonii kojarzymy sobie przede wszystkim z lasem, z wilgotnym lasem równikowym, który w tej części świata nazywa się selwą. W lasach tych mieszka zdecydowanie ponad połowa wszystkich znanych gatunków roślin oraz zwierząt. Szacuje się także, że te lasy produkują jedną piątą całego tlenu, jaki produkowany jest na naszej planecie. Jak wyraźnie widzimy, znaczenie tego lasu jest olbrzymie nie tylko dla zwierząt i roślin, które się tam znajdują, ale ten las odgrywa bardzo duże znaczenie także dla całego świata i dla człowieka. Tak bujne lasy rozwijają się dzięki klimatowi, w jakim powstają. Występuje tam klimat równikowy, wybitnie wilgotny.

To, co jest dla niego charakterystyczne, to przede wszystkim stała wysoka temperatura. Przez cały rok średnie temperatury poszczególnych miesięcy wynoszą około 25 stopni. Dzięki takim temperaturom rośliny mogą rosnąć i rozwijać się przez cały rok. Kolejnym charakterystycznym elementem tego klimatu są bardzo wysokie opady. Ich roczna suma może dochodzić do nawet 4000 mm, podczas gdy w Polsce średnie roczne opady sięgają 600 mm. Pada tam przez cały rok, co również ma bardzo duże znaczenie dla rozwoju roślin. Podsumowując, trudno nam będzie na obszarze Amazonii wyznaczyć jakiekolwiek pory roku, bo mówiąc najprościej przez cały rok jest tam ciepło i deszczowo. Lasy, które porastają obszar Amazonii, wyglądają zupełnie inaczej niż lasy w Polsce. W lasach równikowych wyróżniamy 4 piętra.

Zaczynając od góry, pierwsze będzie piętro wysokich, pojedynczych drzew. Jak sama nazwa wskazuje, do tego piętra będziemy zaliczać pojedyncze drzewa, które wystają ponad zwartą pokrywę lasów. Ich wysokości nierzadko przekraczają 50 metrów, a żyją w nich motyle oraz ptaki. Nieco niżej, na wysokościach 20 do 40 metrów, znajduje się piętro drzew średnich. Korony tych drzew tworzą bardzo zwartą powierzchnię, przez którą do niższych partii lasu dociera bardzo mało światła. To także na tych drzewach rosną bardzo popularne w naszych domach storczyki, które nie rosną na ziemi, a właśnie rosną na gałęziach innych drzew. Możecie sami zobaczyć w domu, jeżeli macie, że w doniczce takiego storczyka wcale nie znajduje się ziemia. Jeszcze niżej, na wysokościach od 5 do mniej więcej 20 metrów, znajduje się piętro drzew niskich. Bardzo charakterystyczne są porastające je liany, które wspinają się po tych niższych drzewach, które mają grube pnie, aby być jak najbliżej światła, które jest potrzebne roślinom w procesach fotosyntezy. Najniżej, od powierzchni ziemi do wysokości około 5 metrów, sięga piętro krzewów i runa. Znajdują się tam młode drzewa oraz paprocie drzewiaste, mchy i inne rośliny, które nie wymagają tak dużych ilości światła i doskonale czują się w zacienionym miejscu.

Lasy takie jak w Amazonii nie występują tylko w Ameryce Południowej. Z takich większych obszarów, na których występują lasy równikowe, warto wspomnieć także o kotlinie Kongo w Afryce oraz o Indonezji. Jednak zdecydowanie największą zwartą powierzchnię lasy równikowe tworzą właśnie w Amazonii, która też ze względu na bardzo dużą produkcję tlenu właśnie jest nazywana zielonymi płucami świata.

Pomimo tego, że Amazonia kojarzy nam się głównie z lasem, to jednak dla człowieka ma ona także znaczenie gospodarcze i pogodzenie ze sobą przyrody i gospodarki zawsze powoduje duże trudności. Jednym z pierwszych przykładów gospodarczego wykorzystywania Amazonii było pozyskiwanie naturalnego kauczuku i to w niewielkim stopniu można powiedzieć wpływało na przyrodę na tym obszarze. Natomiast stopniowo zaczęto coraz bardziej ingerować. Kiedy w drugiej połowie XX wieku odkryto surowce mineralne, wśród których znajdziemy m.in. ropę naftową, diamenty i złoto, lasy zaczęto wycinać, aby umożliwić ich wydobycie. Dodatkowo do kopalni należało zapewnić budowę całej infrastruktury nie tylko w pobliżu kopalni, ale także drogi dojazdowe,
co także wpłynęło na kolejne części lasu, które były wycinane. Lasy wycinano także m.in. na potrzeby rozwoju rolnictwa. Z jednej strony była to wycinka pod pola uprawne, ale także i pastwiska. Brazylia jest jednym z czołowych producentów bydła na świecie. Samo drewno, które występuje w lasach Amazonii, również jest bardzo cenne. Przykładem takiego bardzo drogiego gatunku drewna będzie mahoń. Meble mahoniowe są wielokrotnie droższe od mebli, chociażby dębowych, które w Polsce uznawane są za bardzo solidne. Powierzchnia lasów Amazonii maleje także w wyniku urbanizacji, a więc stopniowego rozwoju miast, a także rozwoju sieci transportowej.

Obecnie szacujemy, że w wyniku deforestacji, a więc wycinki lasów, Amazonia skurczyła się o 1/5, a do 2050 roku szacunki mówią, że może się skurczyć o około 40%. Poza skutkami, które są dosyć oczywiste, a więc zmniejszeniem produkcji tlenu oraz pozbawieniem środowiska życia różnych zwierząt, które występowały w tych lasach, będzie także przyśpieszenie erozji gleb, która będzie wypłukiwana w wyniku bardzo silnych opadów, które występują na tym obszarze lub w wyniku działalności rolniczej. Jeżeli deforestacja, a więc wylesianie Amazonii odbywa się w wyniku wypalania lasów, a nie ich wycinki, to wtedy do atmosfery uwalniane są dodatkowe ilości dwutlenku węgla, który jest odpowiedzialny za globalne ocieplenie. Wycinka lasów to także problem dla miejscowej ludności, która żyła na tym obszarze od bardzo wielu lat, ale w wyniku wycinki jest zmuszona do przeniesienia się do miast i porzucenia charakterystycznego dla siebie stylu życia.

Poniżej możecie zobaczyć timelapse z deforestacją w Rondonii (Brazylia):